Met Hoe blijft de kerk bij de tijd?
‘Een bloeiende gemeente in de herfst’

Zoals de meeste kerken heeft ook de PKN-gemeente Het Trefpunt in Bennebroek te maken
met een wat minder evenwichtige leeftijdsopbouw. Vergrijzing en ontgroening zijn daar de
oorzaak van. Dit vraagt om een actieve inzet om bij de tijd te blijven. Wat daaraan kan
bijdragen is van tijd tot tijd verandering aanbrengen in waarmee je bezig bent: activiteiten
afstemmen op de behoeften van vandaag, zowel binnen de gemeente als binnen het dorp.
In nieuwe beleidsplannen wordt op een rijtje gezet waarvoor we ons de komende periode
willen inzetten of wellicht van plan zijn op touw te zetten. En: hoe willen we inspelen op
de veranderingen die zich om ons heen voltrekken?
Tekst en foto van Victor Bruins Slot namens kerken van Bennebroek e.o.
De Protestantse Trefpuntgemeente in Bennebroek is momenteel druk met zo’n beleidsplan.
Zij vindt dat als je zo’n plan met zin voor de realiteit wilt opstellen, de inhoud ook moet
kloppen met wat de leden van de gemeente er zélf van vinden. Het besluitvormingsproces
moet zo veel mogelijk een zaak van iedereen zijn en niet alleen van de kerkenraad. Alle
leden werden daarom in het voorjaar uitgenodigd om in een verkenningsronde de koppen
bij elkaar te steken rondom twee actuele vragen:
Waar zijn we blij mee in onze gemeente en wat willen we behouden?
Wat willen we als gemeente oppakken om een bijdrage aan te leveren?
Ruim de helft van de 275 gemeenteleden tussen de 20 en de ruim 90 jaar heeft aan de
uitnodiging gevolg gegeven. De rapportage en conclusies uit de groepsgesprekken werden
op zondag 3 november tijdens een beraadsdienst in Het Trefpunt gezamenlijk doorgenomen.
Ballonnetjes oplaten
Voor deze gelegenheid was op 3 november de hele kerkzaal ingericht als caféterras. Vooraf
kregen de gemeenteleden zeven geselecteerde gesprekspunten op papier, voortgekomen uit
de verkenningsronde. In kleine kringen kregen zij (na een kopje koffie) de gelegenheid onder
leiding van een gespreksleider deze gesprekspunten van commentaar te voorzien of daar
kanttekeningen bij te plaatsen. Dit werd zorgvuldig genoteerd. Aan ieder van de cafétafels
was een ballon bevestigd die kon worden losgelaten als de groep rond die tafel het eens was
over de geselecteerde gespreksonderwerpen.
Geanimeerd stemgeluid met jazzmuziek
De gewijde stilte die kenmerkend is voor kerkdiensten maakte deze zondag plaats voor het
geanimeerde stemgeluid van de gesprekken die aan al die tafeltjes werden gevoerd. Deze
manier van samenkomen en inspraak werd zeer gewaardeerd. Organist Addy Alberts
ontpopte zich tussen de bedrijven door als jazzmusicus op de vleugel. En dit had zo maar een

tijd lang door kunnen gaan, ware het niet dat tevoren was afgesproken dat het na het
tweede kopje koffie afgerond zou worden. Die koffie verscheen toen de meeste ballonnen
ver boven de tafeltjes zweefden. Met ieders instemming is het beleid voor de komende jaren
omarmd.

----------------------------------------------------------------------------------------------------

ALLERHEILIGEN EN ALLERZIELEN
“Liefde is de kern van alles”

Voor het uit Amerika overgewaaide Halloween onze tradities wegblaast, vragen we
meelevende katholieken te vertellen over Allerheiligen en Allerzielen. Henk en Rosemary
van Berckel wonen in Vogelenzang, in de Casa Carmelita van de zusters Carmelitessen. Ze
nemen me vol gloed mee in hun denkbeelden. Al in de lift naar hun appartement raken we
de kern. Ze denken oecumenisch. Verschillen tussen katholiek en protestant zijn maar
betrekkelijk. Liefde is de kern van alles.
Tekst en foto van Ad Alblas namens kerken van Bennebroek e.o.
Allerzielen
Wat is Allerzielen? Er komt een lichte glimlach van verbazing op de gezichten: weet je dat
dan niet? Kort en bondig is de uitleg: “Het gaat over de zielen van geliefden die gestorven
zijn. De mensen van voorbij worden niet vergeten. Ze horen erbij. Liefde gaat niet over. Je
denkt aan ze, bidt voor ze en dankt voor hun leven.”
Hoe wordt daaraan vorm gegeven? “We gaan naar het graf. Op de begraafplaats dringt een
gevoel van verbondenheid binnen: zoveel graven, zoveel zielen. In je eigen gemis leef je mee
met anderen. Op sommige begraafplaatsen is een kapel. Daar of in de eigen parochiekerk
kan een gezamenlijke eucharistie gevierd worden voor alle zielen van de gestorvenen.”
Gebed
Ik vraag verder over wat er zoal gezegd wordt op Allerzielen. Een goed gebruikt brevier
(gebedenboek) komt op tafel. De teksten zijn alles behalve somber. Dankbaarheid en hoop
voeren de boventoon. Zoals in de Bijbeltekst: Wij geloven dat Jezus is gestorven en weer
opgestaan; evenzo zal God hen die in Jezus zijn ontslapen, levend met Hem meevoeren.
Het is niet: over de doden niets dan goeds. Er wordt om vergeving gebeden van wat niet had
mogen gebeuren, van wat niet gebeurd is, maar er wel had moeten zijn. Misschien bevrijdt
dat, zowel gestorvenen als nabestaanden.
Vagevuur
Even komt het vagevuur ter sprake. Onder voorbehoud: “Ik weet het niet zo precies. Er zou
een periode van loutering kunnen zijn vóór we in het volle licht van God kunnen komen. Dat
het daar op uit loopt valt niet te betwijfelen, want God is liefde!”
Allerheiligen
In de katholieke traditie is er voor elke dag een heilige, maar er zijn niet voldoende dagen
voor alle heiligen. Daarom wordt op Allerheiligen gebeden en gedankt voor de nog niet

genoemden. ‘Heilige’ vatten Henk en Rosemary ruimer op dan ‘wie door de kerk heilig zijn
verklaard’. Heiligen zijn niet volmaakt, maar gedreven door het heilige vuur van de liefde.
Gelukkig zijn dat er heel veel.
Halloween
De avond vóór Allerheiligen is het Halloween. Dat komt van All Hellows Eve, letterlijk: de
avond voor Allerheiligen. Uit Ierland afkomstig is het in Noord-Amerika uitgegroeid tot een
populair feest met angstaanjagende attributen. Wel een beetje jammer. Omdat het zo’n
andere sfeer oproept dan de dankbare verbinding met gestorven geliefden. Door snoep-
met-liefde te geven komt het toch nog goed.



----------------------------------------------------------------------------------------------------

Voor mensen die het willen meebeleven:

De ‘Matthäus’ in een uur

In een goed uur de bekende Matthäus Passion van Johannes Sebastian Bach horen en daarbij meezingen in je eigen taal. Volgens dirigent Marcel den Dulk sluit dit goed aan bij de bedoeling van Bach om de luisteraars in de betekenis van het Passieverhaal te betrekken. In slechts één uur tijd komt het complete koorwerk van de Matthäus tot klinken, afgewisseld met samenzang van alle koralen, in de Nederlandse vertaling.

Dit kunt u meebeleven in Het Trefpunt.

Door Ad Alblas voor de Kerk van Bennebroek

Compact

De Matthäus Passion van Bach, wie heeft daar nog nooit van gehoord? Het is een lang stuk: bij een concertuitvoering zit je bijna drie uur stil. Maar niet op Goede Vrijdag in Bennebroek! Daar komt dit complete koorwerk tot klinken, zonder de lange solo-aria’s die Bach aan het verhaal heeft toegevoegd. Daardoor krijg je de kans om het lijdensverhaal, met alle schitterende koorstukken uit de Matthäus Passion, binnen een uur mee te beleven, waarbij het verhaal in het Nederlands wordt verteld. Bovendien kun je, als je wilt, de veertien koralen met het koor meezingen. We zingen deze koralen in de Nederlandse vertaling van Marcel den Dulk.

In het Nederlands

De Matthäus Passion zou eigenlijk helemaal in de eigen taal moeten worden gezongen, vond Bach. Daarom klinken het verhaal en de koralen dit jaar in het Nederlands. Daardoor zullen ook de koordelen die het koor in het Duits zingt, gemakkelijk te volgen zijn. En wie weet zijn we volgend jaar wel toe aan een complete ‘Nederlandse Matthäus Passion van Bach’.

Bach plaatste bekende koralen in het verhaal om door de herkenbaarheid van die liederen de betrokkenheid tijdens de uitvoering van de Matthäus Passion te vergroten.

Goede Vrijdag De inhoud van dit meest bekende Bijbelverhaal speelt op de Goede Vrijdag. Deze dag is daarom bij uitstek een geschikte dag voor de muzikale presentatie ervan. De sobere sfeer die op de sterfdag van Christus heerst in de kerken, wordt gehandhaafd. De uitvoering in Het Trefpunt is doortrokken van spirituele bezinning. Vaste onderdelen van de kerkdienst maken plaats voor de Matthäus Passion. Daarbij wordt ook de traditie van het ‘uitdragen van het Licht’ gevolgd en we verlaten de kerk in stilte, in de sfeer van het verhaal.

Uitvoerenden

Marcel den Dulk leidt het projectkoor, met als kern het Vocaal Ensemble Hillegom, aangevuld met zangers uit Bennebroek en omgeving. Muzikale medewerking wordt verzorgd door Frank den Herder, vleugel; Ineke den Dulk en Annelies Kievit, fluitisten en sopraansoliste Evelien Groot.

Meebeleven

Belangstellenden kunnen dit meebeleven in de Goede Vrijdagviering op 28 maart van 19.30

tot 20.30 uur, in Het Trefpunt, Akonietenplein 1, Bennebroek. Er is geen toegangsprijs of collecte.

----------------------------------------------------------------------------------------------------

Fusie in katholiek Bennebroek:

Van St. Jozef naar Heilige Familie

Al sinds de tachtiger jaren dringt het bisdom Haarlem-Amsterdam aan op samenwerkingsverbanden tussen verschillende parochies. Ook moeten er kerken sluiten, zo’n kleine honderd is het plan. Bennebroeker Hans Balink is al die tijd bestuurlijk betrokken geweest bij het proces dat leidde tot een nieuwe gefuseerde parochie.

Door Arnold de Laet namens de kerk in Bennebroek

De aansporing van het bisdom om meer samen te werken heeft geleid tot niet meer te tellen overleggen, vooral omdat het ontbrak aan regie en sturing vanuit ditzelfde bisdom. Aldus Hans Balink, destijds vice-voorzitter van de St. Jozefparochie (de pastoor is altijd voorzitter). De Jozefparochie is altijd voorstander geweest van samenwerking, maar dat gold niet voor de andere drie parochies. Het gaat dan om de O.L.V. Tenhemelopneming in Vogelenzang en in Heemstede de Heilige Bavo en Onze Lieve Vrouw Hemelvaart. Lijfsbehoud, cultuur en identiteitskwesties speelden daarbij een vertragende rol. Ruim tien jaar geleden lanceerde het bisdom een model waarbij sprake zou zijn van één centrumkerk. De overige kerken zouden een meer marginale positie krijgen. De Jozefkerk zou dan snel moeten sluiten.

Samenwerking

Waarom de Jozefkerk, zo vroegen de bestuurders in Bennebroek onder aanvoering van Balink zich af. In Heemstede staan er twee kerken vlak bij elkaar?

Zij gingen er dan ook met argumenten dwars voor liggen waarna het bisdom mee bewoog. De Jozef mocht zelf besluiten of en wanneer ze dicht zou gaan.

Vanaf dat moment werd er wel tempo gezet achter de samenwerking tussen de vier kerken. Afgevaardigden uit de parochies vergaderden gezamenlijk, stippelden beleid uit, produceerden een draaiboek en een organisatiestructuur. De vaart zat er echt in, totdat een nieuwe administrator (bestuurder namens het bisdom) alle initiatieven stop zette. Iedereen weer terug naar af.

Klaverblad

Daarna werden onder leiding van het bisdom nieuwe afspraken gemaakt met de vier parochiebesturen en ontstond het samenwerkingsverband Klaverblad.

Door het ontbreken aan opvolging van het plaatselijke parochieteam werd besloten de St. Jozefkerk begin 2022 te sluiten (kerkrechtelijk te onttrekken aan de eredienst). Het gebouw, een gemeentelijk monument, staat nu te koop en kan worden gegund aan ieder die er een waardige bestemming voor heeft. Pakweg de helft van de kerkgangers heeft de weg gevonden naar de kerk in Vogelenzang.

Begin dit jaar zijn de vier gefuseerd tot één parochie met vier kernen en drie kerken onder de nieuwe naam De Heilige Familie (Jozef was er al, evenals twee Maria’s). De Onze Lieve Vrouw Hemelvaart in Heemstede is ’s zondags in gebruik bij de Roemeens-Orthodoxe Kerkgemeenschap en ’s zaterdags bij de eigen parochie.

En wat de toekomst betreft? Die is, evenals voor veel andere zowel katholieke als protestantse kerken ook voor de H. Familieparochie ongewis.

Zie ook : heiligefamilie.nl

Foto-onderschrift: Bennebroeker Hans Balink was nauw betrokken bij de fusie.

----------------------------------------------------------------------------------------------------